ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک
اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک
اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)
Tubsat به فضا خواهد رفت
سازمان ملی فضایی اندونزی ،Lapan ، اعلام کرده است که اولین ماهواره محلی خود را در اواخر ماه نوامبر امسال به فضا پرتاب خواهد کرد. رئیس این سازمان می گوید وظیفه این ماهواره کوچک (micro-satellite) که Lapan-Tubsat نامیده شده است، تصویر برداری از مناطق اسیب دیده از بلایای طبیعی (شامل آتشفشانها، زمین لرزه ها، سونامی و آتش سوزی جنگلها) در سالهای اخیر است. ماهواره دارای یک دوربین ویدئویی برای تصویر برداری آنی (real time) است. این ماهواره با ماهواره های معمولی که تصاویر را هفته به هفته از یک منطقه مشخص اخذ می کنند تفاوهای بسیاری دارد. یک میلیون دلار هزینه ساخت این ماهواره 57 کیلویی در آلمان شده است.
Tubsat اولین ماهواره از سری ماهواره هایی است که قرار است به منظور تحقیقات علمی به فضا پرتاب شوند. Lapan در حال حاضر مشغول طراحی ماهواره ای سنجش از دوری است. که قرار است دولت را در مدریت بخش کشاورزی یاری نماید. البته این ماهواره به حالا حالا ها پرتاب نخواهد شد و خوشبینانه ترین حدس ها برای پرتاب آن به 2010 م می رسد. اندونزی با پرتاب ماهواره مخابراتی Palapa A-1 در سال 1976 به باشگاه فضایی ملحق گردید. اندونزی تا به حال 9 ماهواره مخابراتی به فضا پرتاب کرده است که تمامی آنها را کشورهای دیگر طراحی کرده و ساخته اند.
ماهواره جاسوسی بر فراز کره شمالی
یکی از نتایج آزمایش اتمی اخیر کره شمالی حساس شدن کشور های همسایه این کشور است. ژاپن سومین ماهواره از چهار ماهواره جاسوسی خود را سپتامبر امسال پرتاب نمود. در ابتدای امسال هم کره جنوبی ماهواره جاسوسی Arirang-2 را پرتاب نمود. این ماهواره به طور خاص برای ردیابی حرکات نظامی طراحی شده است. طراحی این ماهواره ها در 1989 وقتی شروع شد که پیونگیانگ یک موشک را بر فراز کشور ژاپن آزمایش نمود. تا قبل از این تاریخ ژاپنیها به اطلاعات ماهواره های جاسوسی امریکا قانع بودند. البته تا اینکه دولت زاپن به عمق حادثه پی ببرد مدتی طول کشید ولی در نهایت به خود اتکایی ژاپنیها در زمینه کسب اطلاعات جاسوسی انجامید.
سازمان فضایی ژاپن JAXA این ماهواره غیر فعال (Optical) را به دنبال دو ماهواره قبلی (یکی راداری و دیگری نوری) که در 2003 پرتاب شده بودند به فضا ارسال نمود. قرار است تا پایان امسال یک ماهواره راداری نیز به دنبال سه ماهواره دیگر پرتاب شود. ماهواره نوری قدرت تفکیکی حدود 1 متر دارد. با این سری ماهواره های دوقلو مرکز ماهواره های اطلاعاتی ژاپن قادر به تصویر برداری از هر نقطه زمین به طور روزانه خواهد بود. البته ژاپن این قضیه را مخفی نمی کند که توجه اصلی این ماهواره ها بر شبه جزیره کره خواهد بود. (مرجع Asian Surveying and Mapping )
ماهواره Kompsat-2
در سئول پرتاب Kompsat-2 توسط یک راکت از شمال روسیه پس از مدتها انتظار مهمترین خبر شده است. ماموریت این ماهواره تهیه داده های لازم برای مرکز ملی GIS کره توسط یک دوربین چند طیفی؛ تعریف شده است. طول عمر ماهواره 3 سال پیش بینی شده که در طول فعالیت خود تصاویر با قدرت تفکیک بالا از سطح زمین اخذ خواهد کرد.
مهمترین نکته در مورد Kompsat-2 این نیست که یک کشور آسیایی دوباره به فن آوری اخذ تصاویر با قدرت تفکیک بالا دست پیدا کرده است، بلکه کره تصمیم گرفته است که به عنوان اولین کشور پس از آمریکا به توزیع تصاویر با قدرت تفکیک بالا در سطح جهانی بپردازد. موسسه تحقیقات فضایی کره (KARI) پس از تاسیس در 1989در زمینه طراحی، تولید و پرتاب ماهواره ها تلاش بی وقفه ای داشته است. Kompsat-2 دومین ماهواره مشاهده زمینی و چهارمین ماهواره ساخت کره است. اولین ماهواره کره Arirang-1 نام داشت که در 1999 پرتاب گردید. پرتاب سومین ماهواره در سال 2009 برنامه ریزی شده است.
کره ای ها در هر تولید جدید بیشتر بر تخصص داخلی تاکید کرده اند. Arirang-1 را می توان گفت که آمریکائیها ساختند و کره ای ها بیشتر نقش ناظر داشتند. ولی در ساخت Kompsat-2 نیروهای کره ای دخالت بیشتری داشتند و این ماهواره حاصل تلاش KARI و EADS اروپایی است. ماهواره سوم از این دست اساسا در کره ساخته خواهد شد.
دوربین قدرت تفکیک بالای Kompsat-2 محصول موسسه الکترواپتبک اسرائیل و مهندسان کره ای است، با قدرت تفکیک 1 متر در باند پانکروماتیک و 4 متر در بخش چند طیفی که تصاویر آن در ابعاد 15 * 15 کیلومتر به کاربران ارایه خواهد شد. دوره چرخش مدار ماهواره 28 روز است که با قابلیت اخذ تصاویر تا 30 درجه در دید غیر از عمود این زمان به 3 روز نیز خواهد رسید.
حساسیت کره شمالی به داده هایی که این ماهواره تولید می کند حاشیه هایی را برای توزیع داده های آن ایجاد کرده است به گونهایکه این ماهواره به عنوان یکی از موضوعات مذاکرات چند جانبه با کره شمالی مطرح گردیده است. بیرون از کره شمالی Spot Image از فرانسه وظیفه توزیع داده های این ماهواره را بر عهده خواهد داشت. به این ترتیب آسیا با سرعت به ینگه دنیا از لحاظ فن آوری نزدیک می شود و ما هنوز در پی آن هستیم تا مانیتور LG را در کشور خود مونتاژ کنیم. آیا این جمله تکراری تاریخ ما که در مورد گذشتگان خود به کار بردیم و آنها را شمات کردیم که رو به صنعت مونتاژ مملکت را وابسته کرده بودند آیا در مورد ما تکرار نخواهد شد.
شاتل دیسکاوری به زمین برگشت
سفینه فضایی دیسکاوری پس از یک ماموریت 13 روزه، روز دوشنبه (17 ژوییه) به زمین برگشت.سفینه دیسکاوری در ساعت 13:14 به وقت گرینویچ در پایگاه "کندی" در ایالت فلوریدای آمریکا به زمین نشست.نگرانیهایی در خصوص وضعیت جوی برای بازگشت دیسکاوری ابراز شده بود اما سرانجام مقامات ایستگاه زمینی به سفینه دیسکاوری اجازه فرود دادند.بازگشت سفینه از پایگاه فضایی بین المللی تا زمین در حدود یکساعت بطول انجامید.
ماهواره Beijing-1
یک شرکت انگلیسی سازنده ماهواره به نام Surrey Satellite Technology قرارداری را با یک شرکت چینی به نام Landview Mapping Information Technology جهت ساخت یک ماهواره تجاری سنجش از دور به نام Beijing-1 امضا کرده است.
پروفسور لی وی جین مدیر این پروژه گفته است " این اولین باری است که دولت چین امکان کسب اطلاعات از فضا را به صورت یک قرار داد تجاری ایجاد می کند. ما به نتایج این پروژه خوشبین هستیم" این ماهواره 166 کیلویی سبک یک سنجنده پانکروماتیک 4 متری و یک سنجنده چند طیفی 32 متری با عرض برداشت وسیع 600 کیلومتری در ارتفاع 686 کیلومتری قرار خواهد گرفت. از دیگر امکانات این ماهواره سرعت بالای انتقال اطلاعات (40Mbps) و امکان ذخیره اطلاعات بر روی حافظه داخلی ماهواره می باشد. این ماهواره با هزینه 25 میلیون دلار قرار است حداقل 5 سال به فعالیت مشغول باشد.
این ماهواره جدید تصاویر مورد نیاز مطالعات کشاورزی، منابع آب، محیط زیست، و بلایای طبیعی را برای دولت چین و کاربران دیگر فراهم می آورد. از دیگر کاربردهای داده های این ماهواره مطالعات توسعه شهری و همچنین آلودگیهای شهری ذکر شده است که می تواند در بهتر ساختن شرایط برگزاری المپیک 2008 پکن کمک نماید.
به این ترتیب چین یکی از بسته ترین کشورهای جهان در دهه های پیشین در یکی از پیچیده ترین فن آوری های جهان با کشور رقیب و یا دشمن قدیمی خود (انگلستان) شریک می شود تا نشان دهنده این مسئله باشد که دنیای امروز تنها ایدئولوژی فعال و جاری پیشرفت است و پیشرفت !!!!؟؟؟؟؟ حال این پیشرفت در قبال کنار گذاشتن شعارهای پیشین و اخذ تکنولوژی باشد و ... خودتان قضاوت کنید....!!!
ماهواره Aqua
ماهواره Aqua یک ماهواره سنجش از دور است که به منظور پایش چندین پارامتر فیزیکی مربوط به آب و چرخش انرژی از فضا طراحی شده است. مشاهدات این ماهواره از تعامل میان اقیانوسها، اتمسفرو قاره ها می باشد. داده های جمع آوری شده توسط این ماهواره در مورد درجه حرارت و رطوبت اتمسفری، ابرها و بارشها، برف و یخ و درجه حرارت سطح دریا؛ آب مخفی در خاکها؛ می باشد. دانشمندان امیدوارند این داده ها در بررسی تغییرات شرایط محیطی زمین و پیش بینی آب و هوا کمک نمایند.
این ماهواره محصول برنامه مشترک سه کشور آمریکا، ژاپن و برزیل می باشد. پرتاب آن با موشک DELTAII از کالیفرنیا در می 2002 بوده است. سنجنده ها محصول برزیل و ژاپن هستند و آمریکا موشک و پرتاب ماهواره را بر عهده داشته است.
سنجنده اصلی این ماهواره به نام AMSR-E نوعی سنجنده (رادیومتر) مایکرو ویو است که می تواند در تمام اوقات شبانه روز بر خلاف سنجنده های نوری به جمع آوری داده بپردازد. گونه قبلی این سنجنده در ماهواره ژاپنی Midori II به نام AMSR تعبیه شده بود و داده های مفیدی را از سطح زمین جمع آوری نمود.
وظیفه پردازش داده ها بر عهده سازمان هواشناسی و همچنین مرکز اطلاعات ماهیگیران ژاپن خواهد بود. این سازمانها قول داده اند در صورت دریافت داده های این سنجنده بتوانند دقت پیش بینی هواشناسی را بالاتر ببرند. داده های AQUA از ابتدای نوامبر 2004 برای پیش بینی آب و هوای ژاپن و مناطق اطراف به کار گرفته شده اند. و ازابتدای می 2006 این داده ها در خدمت مطالاعات جهانی قرار گرفته اند. مهمترین کار انجام شده توسط این داده ها اندازه گیری حجم بخار آب در لایه های پایینی جو بوده است که تا به حال با مشکلات زیادی روبرو بود. و این هم یک قدم دیگر برای کشورهای آسیایی و در حال توسعه و ما کجا؟؟؟؟
آنچه که از اخبار اخیر معلوم است سرمایه گذاری بسایر زیاد کشورها در مورد ماهواره های هواشناسی است. جدا از اهمیت موضوع هواشناسی آنچه که کشورهایی نظیر برزیل و یا چین را ترغیب به سرمایه گذاری در این بخش می کند نیاز مشترک جهانی در این مورد است که باعث می شود کشورهای صاحب فن آوری راحت تر در قالب پروژه های مشترک به انتقال دانش و تجربیبات بپردازند. و در این میان جایگاه کشور ما ( که اتفاقا صاحب مدعا در همه چیز منتها در عهد بوق هستیم!!؟) کجاست؟؟؟؟ سئوالی است که همه ما باید به آن پاسخ دهیم و منطقی به فکر راهکار باشیم .
ماهواره هواشناسی GOSAT
گازهای گلخانه ای دغدغه اصلی بیاری از محققین محیط زیست در قرن حاضر می باشد. گرم شدن کره زمین و جو آن باعث ایجاد تغییرات زیادی در سالهای آینده خوئاهد شد که تاثیر آن بر روی زندگی بشر مطلوب نیست. در پیمان 1997 کیوتو کشورهای امضا کننده متعهد گردیدند تا میزان دی اکسید کربن را تا حد استاندارد پایین بیاورند. مدت زمانی این تعهد حداکثر تا 2012 تعیین گردید. و به دنبال این قرار ها سازمان هواشناسی جهانی (WMO) سیستم پایش شرایط آب و هوایی جهان (GCOS) را پیشنهاد نمود.
GOSAT ماهواره ای است که به این منظور طراحی می شود تا از طریق مشاهدات آن میزان دی اکسید کربن که از مهمترین گازهای گلخانه ای است را برآورد نمایند. مدیر و مجری اصلی پروژه JAXA یا همان سازمان فضایی ژاپن تعیین شده است که با همکاری وزارت محیط زیست ژاپن طرح را دنبال می کند. JAXA وظیفه طراحی سنجنده و ماهواره را بر عهده دارد و وزارت مذکور استفاده از داده را متعهد شده است. GOSAT قرار است در سال 2007 پرتاب شود.
GOSAT از آنجا اهمیت می یابد که تعداد ایستگا ههای زمینی مشاهده میزان دی اکسید کربن بسیار معدود و از توزیع نامناسبی برخوردار بود. داده های GOSAT همراه با مشاهدات زمینی و مدلهای ریاضی فرصتی طلایی برای محققین فراهم می آورد تا تغییرات محیط زیست را با دقت هرچه تمام تر دنبال کنند. علاوه بر این قابلیت قرار است تا سنجنده ای برای سنجش گاز متان (از دیگر گازهای گلخانه ای) تعبیه گردد. در کنار این تولید ژاپنی یک سنجنده اروپایی نیز به نام (SWIFT) طراحی گردیده است تا در ماهواره قرار گیرد. وظیفه این یکی مشاهده و اندازه گیری سرعت باد و میزان ازن در جو است.
به این ترتیب نقش ماهواره ها در دنیای علم و تحقیقات پر رنگ تر شده و از آن پا به زندگی روزمره انسانها نیز می گذارد. هر که از این قافله عقب بماند تنها نشخوار کننده دانسته های دیگران خواهد شد. و جایگاه ما ؟؟.... روزنامه ها را بخوانید !!!!
ماهواره Razaksat
پروژه Razaksat را که به یاد دارید همان ماهواره ای که توسط مالزیها وعده پرتاب آن در ابتدای سال 2006 داده شده بود. متاسفانه به خاطر تاخیر در امر پرتاب به تاخیر افتاد. همانطور که در خبر قبلی گفتیم اولین ماهواره مالزیها Tiungsat-1 بود که در سال 2000 م در مدار قرار گر فت. برنامه جدید پرتاب ژوئن 2007 اعلام شده است. هزینه تقریبی Razaksat 17 میلیون دلار اعلام شده است که اگر قرار بود از خارج خریداری می شد هزینه آن حدود 10 برابر می شد. کنترل این ماهواره از طریق ایستگاه زمینی در آژانس ملی فضایی مالزی (Ankasa) صورت می پذیرد.
جالب ترین ویژگی این ماهواره علاوه بر قدرت تفکیک خوب و وزن پایین آن، مدار آن است. مدار این ماهواره با زاویه میل 7 درجه نسبت به استوا قرار دارد چیزی که در اکثر ماهواره های منابع طبیعی مرسوم نیست ماهواره های منابع طبیعی مدارهای نزدیک قطبی دارند تا بتوانند از بخش اعظم سطح زمین تصویر برداری کنند. در صورتی که این ماهواره تنها می تواند مناطق استوایی و نزدیک استوا را تصویر برداری کند. این قابلیت باعث می شود تا قدرت تفکیک زمانی آن برای این مناطق بهبود یافته و تصاویر بیشتری در مدت زمان کمتری اخذ نماید. مدت زمان اسمی تصویر برداری مجدد برای هر نقطه توسط این ماهواره تقریبا 100 دقیقه بیان شده است. این نوع طراحی مدار به خاطر وجود ابر در این مناطق است که به طور متوسط 80 درصد اوقات هر نقطه در این مناطق را پوشانده است. این محدودیت مکانی اخذ تصویر مسئولین مالزیایی را به نگرانی انداخته و از هم اکنون برای فروش تصاویر آن در کشورهای استوایی تبلیغات فراوانی به راه انداخته اند. Ankasa از تمام متخصصین داخل و خارج کشور دعوت کرده است تا برای یافتن کاربردهای تصاویر این ماهواره تحقیق کنند.
پروژه Formosat-3
پروژه Formosat-3
پروژه Formosat-3 پروژه مشترکی است بین تایوان و آمریکا برای پرتاب 6 ماهواره همانند به طور همزمان، به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیقات اتمسفری. هدف اصلی پروژه استفاده فن آوری پیشرفته برای پایش آنی کره زمین و شرایط آب و هوایی آن عنوان شده است. سازمان NSPO از تایوان و UCAR از ایالات متحده به طور مشترک طراحی و اجرای پروژه را بر عهده دارند. به منظور تاکید بر اهداف هواشناسی پروژه را به نام FORMOSAT/COSMIC (Constellation Observing System for Meteorology , Ionosphere and Climate) هم می شناسند.
در این پروژه قرار است 6 ماهواره کوچک همانند 62 کیلوگرمی در مدارهای متفاوتی با ارتفاع 700 تا 800 کیلومتری قرار گیرند. مدار این ماهواره ها زاویه میلی حدود 72 درجه با پرید حدود 100 دقیقه خواهند داشت.
این ماهواره ها قادرند سیگنالهای ماهواره های GPS را دریافت نمایند. این مجموعه ماهواره اتمسفر و یونوسفر را کاملا پوشش می دهند. اطلاعات مربوط به جو هر 90 دقیقه جمع آوری شده و طی 3 ساعت آنالیز شده و قابل استفاده اند. پیش بینی شده است پس از تکمیل این پروژه بتوان پیش بینی آب و هوا را با دقت بسیار عالی و در زمان دلخواه انجام داد. از دیگر کاربردهای این مجموعه تحقیق در رابطه با تغییرات آب و هوایی، یونوسفر و همچنین ثقل زمین است. مدت کارکرد این ماهواره ها بین 2 تا 5 سال خواهد بود.
تایوان با این سیستم قادر خواهد بود تا با تبادل اطلاعات با دیگر کشورها از جایگاه با اهمیتی در در جامعه بین المللی هواشناسی برخوردار باشد.تایوان پس از اجرای مشترک این پروژه تجربیات گرانبهایی در زمینه برنامه ریزی، طراحی، آزمایش، و به کار اندازی مجموعه ماهواره های کوچک کسب خواهد کرد.
اطلاعات بیشتر در www.nspo.org.tw/2005e/projects/project3/intro.htm.
چین فضا را تسخیر خواهد کرد
مطابق اطلاعات ارایه شده توسط مرکز کاربرد داده های ماهواره ای چین، این کشور تا ده سال آینده 18 ماهواره برای اخذ داده از سطح زمین به فضا خواهد فرستاد. این گزارش تاکید دارد که چین مصمم است تا ساخت سری ماهواره های برزیلی-چینی را ادامه دهد. شروع این برنامه از سال 1988 بود که در آن زمان این دو کشور توافق نامه ای امضا نمودند تا مرکز فضایی برزیل (INPE) و مرکز فضایی چین به کمک یکدیگر 2 عدد ماهواره تصویر بردار تولید نمایند. قرار بر این شد تا این دو ماهواره با یک موشک چینی از مرکز پرتاب موشک Shanxi به فضا ارسال گردند. این دو ماهواره همانند در 2 پرتاب جداگانه در سالهای 1996 و 1998 در مدار قرار گرفتند. وزن هر کدام از این ماهواره ها حدود 1450 کیلوگرم است که فضایی حدود 2 * 3/3 * 3/8 متر را اشغال می کند. مدار خورشید آهنگ این ماهواره ارتفاعی حدود 800 کیلومتر با دوره بازبینی 26 روزه دارد.
ماهواره بعدی با نام CBERS-2 { که Ziyuan-2 (ZY-2)نیز نامیده می شود} در اول سپتامبر 2001 م از مرکز پرتاب موشک Shanxi چین پرتاب گردید. این ماهواره سنجنده های متعددی را دارا ست که به خاطر پوشش دادن کاربرد های متنوع طراحی شده اند. در حقیقت CBERS-2 گونه اصلاح شده CBERS-1 است که در اکتبر 1999 پرتاب گردید. گرچه اهداف رسمی اعلام شده برای این ماهواره ها اهداف غیر نظامی نظیر کشاورزی، جنگل داری، محیط زیست، و منابع آب است ولی عدم اطلاع رسانی و توزیع داده های این ماهواره این گمان را تقویت می کند که داده های سنجنده با قدرت تفکیک 3 متری به منظور اهداف نظامی جمع آوری می شوند.
CBERS-2B در سال 2007 پرتاب خواهد شد. که وعده داده شده است داده های آن رایگان در اختیار عموم قرار خواهد گرفت. و مهمتر از آن اینکه چین وعده پرتاب دو ماهواره از این سری را داده است. سری ماهواره های CBERS سنجنده هایی نوری با اهداف عمومی و قدرت تفکیک متوسط حمل می کنند. به هر حال چین قرار است تا 14 ماهواره خاص دیگر نیز پرتاب نماید که بعضی از آنها ماهواره های منابع طبیعی خواهند بود. ولی اهداف دیگر ماهواره ها بیشتر متمایل به کاربردهای محیط های زمینی و دریایی است. در کنار این ماهواره ها چند ماهواره هواشناسی نیز تولید خواهند شد. این حجم عظیم از ماهواره ها حاکی از برنامه ای جدی و طولانی مدت برای سنجش از دور در کشور چین است. چیزی که سالها به طور پنهان در چین دنبال می شد و امروزه به جبر رسانه های گروهی گوشه ای از آن آشکار می شود. چین در فضا نیز به روش خود پیشرفت می کند و آنچه که از چینیها انتظار می رود تسخیر فضا توسط آنان در قرن 21 خواهد بود.