ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

اولین شهدای رویت هلال

همزمان با رصد رؤیت هلال توسط گروه های 120 گانه در سراسر کشور، جامعه رویت هلال و نجوم کشور دیروز شاهد از دست دادن دو تن از اعضاء گروه ستاد استهلال تهران در جاده بانه به اورامانات در استان کردستان بود. 

محسن توکلی و نعمت الله شجاعی از جان باختگان و امیر اله مانی و مهدی عشقی از زخمی شدگان این حادثه بودند. این حادثه در اثر واژگونی ماشین حامل این عزیزان اتفاق افتاده است. 

ژئواینفو ضمن ابراز ناراحتی از این حادثه، مصیبت وارده را به خانواده های آنها و ستاد ستاد تهران خصوصاً حاج آقا تقدیری و مهندس قاضی میرسعید تسلیت عرض می نماید.  

 

 

 

DMC چیست؟

DMC مخفف Disaster Monitoring Constellation به معنای مجموعه ماهواره های پایش بلایای طبیعی است. این پروژه توسط کمپانی DMCii مدیریت می ­شود ولی ماهواره های آن متعلق به کشورهای متعددی است شامل: الجزایر، چین،نیجریه، اسپانیا، ترکیه، انگلستان و روسیه. ایده اصلی این پروژه این است که در صورت  بروز بلایای طبیعی بتوان حداقل روزی یکبار از تمام سطح زمین و از هرنقطه دلخواه یک تصویر داشت. البته در وضعیتهای طبیعی هر ماهواره توسط کشور خود اداره می شود.

دو ماهواره Deimos-1 (اسپانیایی) و UK-DMC2 (انگلیسی) جز این مجموعه هستند. ماهواره های این مجموعه جز  ماهواره های سبک وزن و زیر 100 کیلوگرم محسوب می شود. به این ترتیب با موفقیت آمیز بودن استفاده از چند ماهواره مشابه در آن واحد این ایده به صورت بین اللمللی نیز دارد تجربه می شود. جایی که می تواند با توجه به تنوع کشورهای شرکت کننده و همچنین صلح آمیز بودن آن محفلی خوب برای شراکت ایران در باشگاه فضایی جهان به صورت فعالتر باشد. گفتن از ما و ...(؟)... از مسئولان

رؤیت هلال ماه رمضان در ایران و اروپا

 

رؤیت هلال ماه رمضان در ایران و اروپا   

مقدمه: شروع ماه مبارک رمضان تقریباً در اکثر کشورهای اسلامی روز شنبه 31 امرداد (با رؤیت هلال ماه با چشم مسلح یا غیر مسلح در شب قبل) شروع خواهد شد. در این فرصت، وضعیت رؤیت پذیری این هلال را برای ایران و بعضی نقاط اروپا بررسی و ارائه کرده ایم.

موعد رصد: روز جمعه 30 امرداد 1388 برابر با 21 اوت 2009 میلادی و 29 شعبان 1430

معرفی مدل مثلثی: معیارهای موجود رؤیت پذیری هلال ماه دارای سه مشکل اساسی هستند. یکی نقص مدل ریاضی بکار رفته در آنها، دوم خالی بودن جای رصدهای حساس و حدی انجام شده تا کنون (و در آینده) و سوم قادر به پیش بینی رویت هلال بعد از طلوع خورشید و قبل از غروب خورشید نمی باشند. در این مدل سعی شده است تا این سه مشکل بر اساس یک مدل سه جمله ای یا مثلثی با سه پارامتر ارتفاع هلال, اختلاف ارتفاع هلال با خورشید و ضخامت بخش میانی هلال, حل شوند. ضرایب مدل ارائه شده در این مقاله بر اساس سه رصد حدی و حساس و به روش کمترین خطای مربعات (least square estimation) محاسبه شده اند. این معیار با توجه به مقایسه می تواند پیش بینی نوع ابزار اپتیکی مناسب برای هر هلال را نیز داشته باشد. مدل بدست آمده بصورت زیر در ارائه شده است: 

Ir_m=27.13438*w+0.1392783*h-0.4933166*|dh|   

در این معیار مقادیر کمتر از 10 برای پارامتر ir-m به معنی عدم رؤیت هلال با هیچ ابزار رصدی می باشد. بقیه مقادیر طبق جدول زیر بر اساس رصدهای انجام شده در نظر گرفته شده است:

مثال ابزارهای متداول

حد پارامتر

گشودگی ابزار ()

حالت

تلسسکوپ بزرگتر از 10 اینچ

10

بیشتر از 200

A

تلسکوپ 8 اینچ

12

200

B

دوچشمی 150*40

14

150

C

دوچشمی 120*20

16

120

D

دوچشمی 80*15

18

80

E

دوچشمی 70*15

20

70

F

دوچشمی 60*20

21

60

G

دوچشمی 50*10

22

50

H

دوچشمی 40*8

25

40

I

با چشم غیر مسلح

30

چشم غیر مسلح

J

 

وضعیت رؤیت پذیری در ایران: با وجود مکث بسیار کم (حدود 28 دقیقه برای مرکز ایران) محاسبات خطوط رؤیت پذیری بر حسب نوع ابزار براساس مدل مثلثی به صورت نقشه زیر ارائه می گردد. در این نقشه زیر خط رؤیت پذیری امکان رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در شرایط مناسب آب و هوایی برای افراد با تجربه امکان پذیر است. بالای این خط نیز امکان رؤیت با دوربین­های دوچشمی معمولی دور از انتظار نیست.

با توجه به نتایج بدست آمده از مدل مثلثی، رؤیت این هلال با ابزارهای متعارف از حدود ساعت 11 صبح در حضور خورشید نیز امکان پذیر می باشد. با توجه به اینکه هلال شوال 1429 (سال گذشته) با یک دوربین دوچشمی 70*15 در وسط روز رؤیت شد، رؤیت این هلال که آسان تر از هلال شوال سال قبل می­باشد، در ساعت حدود 15 با یک دوربین دوچشمی 50 ملیمتر نیز دور از انتظار  نیست. در نمودار زیر مشاهده می شود که امکان رؤیت این هلال از ساعت حدود 11 صبح با یک تلسکوپ 8 اینچ وجود دارد. به تدریج وضعیت رصدی این هلال در روز بهتر شده و در هنگام غروب خورشید در صورتیکه غبار اندکی داشته باشیم، می توانیم دقایقی بعد از غروب، این هلال را با چشم غیر مسلح رؤیت نمود. البته رؤیت این هلال با چشم غیر مسلح بعد از غروب خورشید کار ساده ای نبوده و نیاز به تجربه رصدی و دقت زیاد دارد.  

  

 

پارامترهای رصدی این هلال برای سه نقطه تهران، یزد و کرمان در زمان غروب خورشید هر محل به شرح زیر می باشد:

نقطه مورد نظر

طول

جغرافی

عرض

جغرافی

غروب خورشید

مدت

مکث

محاسبات ماه در زمان غروب خورشید

فاصله

جدایی زاویه

ارتفاع

اختلاف آزیموت

سن

فاز

ضخامت

شمال شرق تهران

36:00

51:00

19:49

24

364700

17.0

4.0

-16.3

29:17

2.27

0.71

پیست اسکی یزد

54:02

31:33

19:31

29

364658

16.7

5.2

-15.6

28:59

2.22

0.69

جنوب کرمان

29:00

58:00

19:12

31

364605

16.5

5.8

-15.1

28:41

2.18

0.68

با توجه به بررسی فوق، پیشنهادمی شود رصدگران محترم در مناطق کوهستانی با ارتفاع زیاد مستقر شده و رصد را از ساعت 12 با ابزار مناسب شروع نمایند. به محض رؤیت هلال در روز، آنرا تعقیب کرده و پس از غروب سعی نمایند آنرا با چشم غیر مسلح رؤیت نمایند.   

وضعیت رؤیت پذیری هلال در اروپا: برای بررسی وضعیت رؤیت پذیری هلال ماه رمضان در نقاط خاص قاره اروپا (لندن، رم، برلین و استکهلم) با توجه به اینکه در اکثر این کشورها در زمان غروب خورشید، ماه در حال غروب بوده و مکث بسیار کوتاه است، اما با توجه به جدایی زاویه ای و ضخامت زیاد این هلال در اروپا، بررسی را برای رؤیت هلال در روز انجام داده و پارامترهای لازم را در 4 زمان به شرح جدول زیر محاسبه نموده ایم. ابتدا زمان شروع رؤیت را محاسبه کرده و سپس در زمان بیشترین ارتفاع ماه، سپس در زمان هم ارتفاعی ماه و خورشید (بیشترین اختلاف آزیموت ماه و خورشید) و در نهایت در زمان غروب خورشید محاسبات بر اساس مدل مثلثی برای تعیین نوع ابزار مورد نیاز، انجام شده است:

نقطه مورد نظر

پارامترهای رصدی

لندن

(انگلیس)

رم

(ایتالیا)

برلین

(آلمان)

استکهلم

(سوئد)

طول جغرافیایی

00:04:00

12:14:00

13:22:48

17:56:00

 

عرض جغرافیایی

51:30:43

41:48:00

52:31:12

59:40:00

 

اختلاف ساعت با جهانی

0:0

1:00

1:00

1:00

در زمان شروع رصد

زمان محلی

08:30

09:00

09:10

09:00

ارتفاع ماه

18.1

24.5

22.6

20.3

اختلاف ارتفاع ماه و خورشید

-13.7

-13.9

-13.7

-12.5

ضخامت میانی هلال

0.52

0.50

0.50

0.49

پارامتر مدل مثلثی (IR)

10.0

10.1

10.1

10.0

حداقل ابزار مورد نیاز

10 اینچ

10 اینچ

10 اینچ

10 اینچ

در بیشترین

ارتفاع ماه

زمان محلی

12:51

13:02

12:56

12:35

ارتفاع ماه

40.6

50.7

39.8

32.7

اختلاف ارتفاع ماه و خورشید

-8.6

-7.7

-8.6

-8.9

ضخامت میانی هلال

0.67

0.63

0.63

0.62

پارامتر مدل مثلثی (IR)

19.6

20.3

18.4

16.7

حداقل ابزار مورد نیاز

80 mm

70 mm

80 mm

110 mm

در لحظه

هم ارتفاعی

زمان محلی

16:40

15:08

17:18

18:10

ارتفاع ماه

21.6

41.8

17.3

5.9

اختلاف ارتفاع ماه و خورشید

0.0

0.0

0.0

-2.0

ضخامت میانی هلال

0.82

0.63

0.79

0.84

پارامتر مدل مثلثی (IR)

25.3

24.8

23.8

22.6

حداقل ابزار مورد نیاز

40 mm

50 mm

50 mm

60 mm

غروب خورشید

19:10

19:02

19:19

19:22

مکث ماه (بر حسب دقیقه)

3:00

20:00

1:00

-19

ابزار مورد نیاز برای بعد از غروب خورشید

90 mm

Nake

8 اینچ

- ! -

 

بطور خلاصه می توان نتیجه گرفت که در اکثر کشورهای اروپایی، هلال ماه را می توان از ساعت حدود 9 به وقت محلی (با یک ساعت اختلاف جهانی) با یک تلسکوپ 10 اینچ رؤیت نمود. در هنگام ظهر امکان رؤیت با دوربین دوچشمی 100 میلیمتر و در حدود ساعت 16 امکان رؤیت با دوربینهای دوچشمی معمولی نظیر 50 و 60 میلیمتری امکان پذیر است. به علت وضعیت مناسب این هلال، در صورت مساعد بودن شرایط جوی و در مناطق بدون غبار، رؤیت هلال در رم با چشم غیر مسلح، دور از انتظار نیست.

 

سید قاسم رستمی- عضو کمیته علمی ستاد استهلال دفتر رهبری

روسیه دو ماهواره پایش بلایای طبیعی به فضا فرستاد

سازمان فضایی روسیه (RSA) اعلام کرده است که دو ماهواره جدید به ناوگان ماهواره های پایش بلایای طبیعی افزوده است. روسها این ماهواره  ها را با موشکی با برد متوسط به نام  RS-20 از پایگاه بایکنور قزاقستان از یک سکوی پرتاب زیرزمینی به فضا فرستاده اند.

 همراه با این دو ماهواره ، یک ماهواره 90 کیلویی اسپانیایی، ماهواره 97 کیلویی UK-DMC 2  انگلیس، ماهواره 190 کیلویی  DubaiSat-1 امارات و ماهواره مخابراتی 22 کیلویی NanoSat 1B اسپانیا و دو ماهواره مخابراتی مدار پایین به نامهای   AprizeSat 3 و AprizeSat 4 به فضا پرتاب شده اند ( خدا به روسها قوت بدهد مثل اینکه هندوانه بار زده از صحرای ورامین به بازار تهران می برند!!!)

البته هنوز خبری از فعال شدن این دو ماهواره روسی در مدار نرسیده است.

بارش شهابی را از دست ندهید

هر سال با نزدیک شدن به 21 مرداد رصدگران علاقه مند شهابها، برنامه منظمی برای ثبت شهابهای بارش شهابی برساوشی دارند. 

امسال اوج بارش از ساعت 22 تا ساعت 24 امشب می باشد. شبهای تابستانی و گرمای هوا که ما را به بالای بام هدایت می کندف می تواند لحظاتی را با تماشای آسمان و دیدن چند شهاب زیبا، لحظات به یاد مانی را بدنبال داشته باشد. البته شهابهای 19 تا 23 مرداد نیز مربوط ردپای دنباله دار سوئیفت تاتل است که آخرین بار در سال 1992 از نزدیک مدار زمین عبور کرده است. لذا تا چند شب آینده بارش ادامه دارد. 

 

 

معرفی موسسه آموزشی ورنال

با خبر شدیم موسسه تحقیقاتی آموزشی ورنال فعالیتهای خود را جهت برگزاری کلاسهای کنکور کارشناسی ارشد و آموزشهای نقشه برداری از جمله نرم افزار و دستگاه در شهرهای مختلف آغاز کرده است. ضمن معرفی این موسسه خصوصی برای این دوستان آروزی موفقیت می کنیم: 

http://www.geodesy.ir/ 

گزارش کسوف چین

یکی از گزارشات مربوط به خورشید گرفتگی اخیر در هند و چین و ارائه عکسهای ایرانیان از این پدیده را در سایت مجله نجوم و به همت آقای ابراهیمی دیدم که می توانید از نشانی زیر آنرا نگاه کنید:

http://nojumnews.com/index.php?option=com_content&task=view&id=387&Itemid=1