ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

تأخیر در پرتاب 59 امین ماهواره GPS

 

تأخیر در پرتاب 59 امین ماهواره GPS

 

با توجه به پیش بینی پرتاب 59 امین ماهواره GPS با نام IIR-19M در ژانویه 2008 و سؤال بعضی از دوستان مبنی بر اینکه چرا هنوز این ماهواره پرتاب نشده است، بر طبق آخرین اخبار، این ماهواره در تاریخ 13 مارس (23 اسفند ماه 1386) به همراه ماهواره IIRM-6 پرتاب خواهد شد. برنامه جدید پرتابهای ماهواره های GPS به ترتیب زیراعلام شده است:

2010: possible launch of GPS Block IIF-10

2009 Oct — Dec: possible launch of GPS Block IIF-7 — IIF-9

2008 Dec: possible launch of GPS Block IIF-2 — IIF-6

2008 Oct: possible launch of GPS Block IIRM-8/IIR-21M

2008 Aug: possible launch of GPS Block IIF-1

2008 June: possible launch of GPS Block IIRM-7/IIR-20M

2008 Mar 13: possible launch of GPS Block IIRM-6/IIR-19M

 

 

پرتاب 58 امین ماهواره GPS

 

پرتاب 58 امین ماهواره GPS

پرتاب 58 امین ماهواره GPS و پنجمین ماهواره GPS از سری ماهواره های دارای سیگنالهای جدید، در 21 دسامبر سال قبل (2007) با موفقیت انجام شد. نام این ماهواره GPS IIR-18M است که با شماره پرتاب 57 قرار است جایگزین ماهواره GPS IIA-10 باشد که 2 روز قبل در 2 ژانویه 2008 روشن شده و رسماً فعالیت خود را آغاز کرده است.

GPS 2R-18M 

با این پرتاب 32 ماهواره فعال در مدار قرار دارد. این ماهواره جدید، سیگنال کد P هفته 29 ام را تولید کرده و دارای سیگنالهای جدید نظامی M کد و سیگنال جدید غیر نظامی (عمرانی) CS کد و ساعت اتمی روبدیوم می باشد.

تاریخ پرتابهای بعدی

نام ماهواره

01-2008

GPS IIR-19M

06-2008

GPS IIR-07

08-2008

GPS IIF-1

10-2008

GPS IIR-08

 

استفاده از GPS دستی بجای GPS ایستگاهی نقشه برداری

 

استفاده از GPS دستی بجای GPS ایستگاهی نقشه برداری

 

همانطور که می دانید، برای تعیین موقعیت دقیق بوسیله گیرنده های GPS باید مشاهدات فاز موج حامل L1 و L2 در اپوکهای زمانی متعدد، جمع آوری شده و بوسیله نرم افزار مخصوص پردازش، از این داده ها به روشهای سرشکنی خطاها، موقعیت دقیق نقاط برآورد شوند. امروزه با کمی تغییرات و استفاده از نوت بوک، اینکار توسط ولکر اسچویگر در آلمان بوسیله GPS دستی گارمین، انجام شده و دقت آن به بیش از 2 برابر افزایش یافته است.

 Garmin_GPS

برای اطلاعات بیشتر مقاله مربوطه را به فرمت PDF از نشانی زیر دانلود کنید:

http://www.fig.net/pub/morocco/proceedings/TS12/TS12_1_schwieger.pdf

 

 

وضعیت ماهواره های سیستم چینی قطبنما (Beidou)

 

وضعیت ماهواره های سیستم چینی قطبنما (Beidou)

 

اولین ماهواره سیستم چینی قطبنما در 30 اکتبر 2000 در فاصله 35000 کیلومتری در مدار قرار گرفت. این سیستم بر خلاف سیستم ها GPS و Galileo و Glonass علاوه بر ماهواره های MEO یا مدار متوسط، دارای ماهواره های مدار بالا (GEO) یا متوقف نیز هستند. مشخصات ماهواره های پرتاب شده عبارتند از:

 

 

 

تاریخ پرتاب

حضیض مداری

1

Beidou 1A

31-10-2000

35772 کیلومتر

2

Beidou 1B

21-12-2000

35753 کیلومتر

3

Beidou 1C

25-5-2003

35760 کیلومتر

4

Beidou 1D

3-2-2007

35326 کیلومتر

5

Beidou 2A

14-4-2007

21519 کیلومتر

6

 

 

 

 

این سیستم قرار است با 35 ماهواره کامل شود. 30 ماهواره مدار متوسط و 5 ماهواره مدار بالا. ظاهرا تنها یک ماهواره مدار بالا و 29 ماهواره مدار متوسط از این سیستم برای تکمیل باقی مانده است.

Beidou 

چین با اینکه در سپتامبر 2003 به سیستم ماهواره ای گالیله ملحق شد، در 2 نوامبر 2006 اعلام کرد که سیستم قطبنما از 2008 آماده خدمات خواهد شد. این کشور اکنون در حال ساخت این ماهواره های می باشد:

Beidou 2A 

 

وضعیت ماهواره های GPS تا پایان سال 2007

 

وضعیت ماهواره های GPS تا پایان سال 2007

 

با پرتاب 57 امین ماهواره سیستم جهانی تعیین موقعیت با نام GPS IIR-17M  و شماره پرتاب 55 در تاریخ  17 اکتبر 2007 (25 مهرماه 1386) و روشن شدن آن در تاریخ 31 اکتبر، بدین ترتیب 31 ماهواره فعال در مدار قرار دارد. این ماهواره که جایگزین GPS IIA-17 بود، سیگنال کد P هفته دوم را تولید کرده و دارای سیگنالهای جدید نظامی M کد و سیگنال جدید غیر نظامی (عمرانی) CS کد و ساعت اتمی روبدیوم می باشد.

GPS IIR-17M 

پرتاب بعدی در تاریخ 31 دسامبر (اخرین روز سال 2007) برای ماهواره GPS IIR-18M صورت خواهد گرفت. آگوست 2008 اولین ماره بلوک F که دارای موج L5 بوده و جزء ماهواره های نسل سوم می باشند، پرتاب خواهد شد. در جدول زیر برنامه زمان بندی پرتابهای بعدی سیستم GPS به منظور استفاده از ماهواره های جدید و جایگزینی ماهواره های از رده خارج شده، صورت می گیرد:

 

تاریخ پرتاب

نام ماهواره

31-12-2007

GPS IIR-18M

01-2008

GPS IIR-19M

06-2008

GPS IIR-07

08-2008

GPS IIF-1

10-2008

GPS IIR-08

 

قابل توجه است که فعلاً در این سیستم قدیمی ترین ماهواره، GPS IIA-10 نام دارد که از 26 نوامبر 1990 هنوز کار می کند (بیش از 17 سال فعالیت!). هر چند رصدخانه ناوال ایالت متحده (USNO) اعلام کرده کاربران برای مشکلات احتمالی در مورد اتصال به این ماهواره، به موسسات بین المللی هماهنگ کننده سیستم GPS مراجعه نمایند.

 

پایانی خوش بر داستان خطای SA

وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده است که دیگر تمایلی به ایجاد خطای SA (Selective Availability) که باعث کاهش دقت سیستم تعیین موقعیت GPS می شد ندارد. فعال بودن این قابلیت باعث می گردید تا خطایی تصادفی به سیگنالهای ارسالی افزوده شده و گاه خطای تعیین موقعیت را تا صد متر برساند. این قابلیت به منظور ایجاد مشکل برای کارهای نظامی خاص (نظیر هدایت دقیق موشکهای دوربرد توسط دشمن) طراحی شده بود. به این ترتیب تنها کاربرانی به سیگنالهای دقیق دسترسی داشتند که می توانستند شکل دقیق از سیگنال را دریافت نموده و رمزگشایی کنند؛ که البته کسی جز ارتش آمریکا و متحدانش نبود. اثر خطای SA می توانست با روشهای تفاضلی کاهش پیدا کند.

این خطا همیشه برای نقشه برداران و کاربران GPS مشکل ایجاد می کرد. به هر حال اولین قدم برای حذف خطای SA در جنگ اول آمریکا و عراق در سال 1991 م بود. در آن زمان گیرنده های معدودی قابلیت دریافت سیگنالهای رمزگذاری شده دقیق را داشتند و اکثر نیروها از همان گیرنده های با قابلیت معمولی استفاده می کردند؛ بنابراین آمریکا به ناچار مجبور شد که این خطا را موقتا غیر فعال سازد. در حقیقت این قضیه کمی هم مسخره بود. چرا که این خطا دقیقا برای چنین موقیعیتهایی طراحی شده بود. به گونه ای که آمریکا و متحدانش بتوانند از قابلیتهای کامل GPS استفاده کنند و دشمنان آن خیر. ولی در عمل SA تبدیل به مشکلی برای دوستان آمریکا و متحدانش شده بود چونکه گیرنده های خاص در اختیار نداشتند و در نتیجه مزایای حذف خطای SA روشن گردید.

در دهه 90 میلادی بخش هوایی غیر نظامی با توجه به نیازهای حیاتی و هزینه دار خود  فشارهایی را برای خاموش سازی دائم این خطا شروع نمود. ارتش آمریکا اوایل کاملا مقاومت می نمود تا اینکه دستور پرزیدنت کلینتون در اول می 2000 خاموش کردن این خطا را الزامی کرد.

پس از این قضیه خطای SA به طور کامل خاموش شد ولی البته هنوز قابلیت آن روی ماهواره ها وجود داشت و از لحاظ تئوری فعال سازی آن کاملا ممکن بود. البته این فرض عمومی وجود داشت که جز در موقع جنگهای جهانی و حساس، فعال سازی آن محتمل نخواهد بود. علاوه بر این قضیه سیستم GPS با رقابت جدی سیستمهای نوظهور GNSS نظیر GLONASS و GALILEO  در دهه جدید روبرو بود که عملا هیچکدام از چنین راهی برای کاهش دقت سیگنال استفاده نمی کردند(البته GLONASS دارای این قابلیت بود ولی هیچگاه فعال نشد).

علاوه بر این با قابلیتهای جدید GPS دیگر نیازی به چنین قابلیتی نبود. به عنوان مثال وزارت دفاع آمریکا ادعا می کند که قادر است در صورت نیاز دریافت سیگنالها را در منطقه ای از زمین مختل سازد بدون اینکه بر دریافت سیگنال در دیگر نقاط زمین اثری بگذارد.

و در نهایت تمامی این مسائل باعث شد تا دستوری برای حذف کامل این قابلیت از نسل بعدی GPS که GPS III نامیده می شوند صادر شود. و بدین ترتیب مجموعه ماهواره های جدید اصولا از چنین قابلیتی بی بهره هستند.

بودجه اضافی اتحادیه اروپا برای پروژه سیستم ماهواره ای

خوب امیدواریم این خبر ارسالی از طرف آقای مهندس جعفری استاد دانشگاه صنعتی اصفهان (که بارها با  ارسال مطلب، GEOINFO را مورد لطف قرار داده اند) علاقه مندان به سیستم گالیله اروپایی را که خبرهای ناامیدکننده ای از آن داشتیم خوشحال نماید.

 

وزیران دارایی اتحادیه اروپا موافقت کردند مبلغ 2 میلیارد و چهارصد میلیون یورو بودجه اضافی را برای سال 2008 میلادی به پروژه سیستمِ موقعیت یاب ماهوارهای گالیله تخصیص دهند.  پرتغال که ریاست دوره ای اتحادیه را بر عهده دارد، با اعلام این خبر گفت، پشتیبانان طرح خواهان آن هستند که با افزایش بودجه بتوانند، دقت و قابلیت سیستم ماهواره ای تعیین موقعیت گالیله را  بالا ببرند، تا این سیستم بتواند با سیستم آمریکایی، GPS  که اکنون در این زمینه  پیشتاز است، رقابت کند. سیستم موقعیت یاب جهانی گالیله، شبکه‌ای متشکل از 30 ماهواره خواهد بود که بر اساس کارایی این اهواره‌ها، کاربران بر روی زمین و حتی در هوا و فضا اطلاعات دقیقی در خصوص زمان و مکان دریافت  خواهد کرد.

GPSبه‌کمک نابینایان می‌آید

یک شرکت ایتالیایی که سابقه طولانی در تولید فناوری‌های نوین دارد موفق به ساخت سیستم ماهواره جدیدی برای گیرنده‌های GPS شده که می‌تواند توانمندی‌های افراد نابینا را افزایش دهد.

این شرکت که Il Village نام دارد و در شهر تورین در شمال ایتالیا واقع شده، خدمات جدید خود را Easy Walk نام گذاشته است. سرویس یاد شده هم‌اکنون توسط 30 عضو مرکز نابینایان ایتالیا مورد آزمایش قرار گرفته و نتیجه قابل‌قبولی از آن به‌دست آمده است.Easy Walk  که تنها با هدف کمک به نابینایان ساخته شده، طی چند ماه آینده روانه بازار خواهد شد.

سرویس Easy Walk تنها روی آن دسته از تلفن‌های همراه نصب می‌شود که به سیستم‌عامل سیمبین مجهز باشند.
روی این دستگاه‌ها یک گیرنده بلوتوث GPS نصب خواهد شد که به پیام‌های نوشتاری و پیغام‌های صوتی کاربر حساس هستند. مرکزی که از این سیستم پشتیبانی می‌کند به‌صورت 24 ساعته خدمات خود را در اختیار نابینایان قرار می‌دهد تا بتوانند در هر مکانی مسیر خود را به‌درستی پیدا کنند.

با تشکر از مهندس محمدرضا جعفری که این خبر را در اختیار ما گذاشتند.

Glonass دقیق تر می شود....

وزیر دفاع روسیه اعلام کرده است که طرحی برای رفع محدودیتهای سیستم 24 ماهواره ای  Glonass در حال تنظیم دارند به گونه ای که کاربران تجاری بتوانند تعیین موقعیت دقیق داشته باشند. بیل کلینتون رئیس جمهور پیشین آمریکا نیز خطای SA را در شش سال پیش برداشت. Glonass نیز همانند GPS ابتدا برای اهداف نظامی طراحی شد اما کاربردهای غیر نظامی و صنعتی آن نیز بسیار زیادند.  در روسیه نیز فشار زیادی برای استفاده از Glonass در مسایل غیر نظامی وجود دارد.

دقت فعلی Glonass  در  حد 30 متر برای کاربران غیر نظامی است. به خاطر همین محدودیت کاربران غیر نظامی روسی به استفاده از GPS برای کارهای با دقت بالا روی آورده اند و از این طریق سالیانه میلیونها دلار به جیب کمپانیهای آمریکایی سرازیر می شود. سازمان فضایی روسیه نیز با این تصمیم وزارت دفاع موافقت کرده است. سرگی ایوانف وزیر دفاع روسیه عنوان داشته است که این سیستم برای منافع اقتصادی روسیه و همچنین امور دفاعی آن بسیار مهم است و جزء زیر ساختهای  استراتژیک کشور قرار می گیرد. بدین ترتیب انتظار می رود تا روسها با شتاب بیشتری به تکمیل این سیستم تعیین موقعیت بپردازند تا در این گردونه رقابت از دیگران عقب نمانند ...  ما هم برای آنها دعا می کنیم تا بتوانیم زودتر از سرویسهای آنها استفاده کنیم کار دیگری که از ما بر نمی آید.....!!!!!

GNSS یک واقعیت

یادتان هست در مورد GNSS و آینده سیستمهای ماهواره ای مطلبی در همین وبلاگ آوردیم. حالا شرکت Topcon Positioning Systems اعلام  داشته است که به طور موفقیت آمیز اولین سیگنال را از Giove-A (اولین ماهواره  آزمایشی گالیله) دریافت نموده است. این سیگنال توسط دو گیرنده تولیدی این شرکت به نام  GR-3  و  Net-G3 که به فن آوری G3 این شرکت مجهز هستند دریافت شده است.

این موفقیت TOPCON به دنبال خبر تولید گیرنده AsteRx1 از شرکت بلژیکی Septentrio اعلام شد که ادعا کرده است اولین سیگنالهای این ماهواره را توسط گیرنده خود دریافت داشته است. اهمیت این خبر از این جهت است که گیرنده شرکت TOPCON قادر به دریافت سیگنال­های  سیستم GPS و GLONASS نیز هست. به نوعی این گیرنده را می توان اولین گیرنده از نسل جدید گیرنده های GPS که احتمالاً در 2010 م به بازار ارایه خواهند شد، دانست.

این تاریخ با توجه به اصرار اروپا بر تکمیل سیستم گالیله در 2010 کاملا مناسب است. روسها نیز اعلام کرده اند که GLONASS را تا 2010 م تکمیل خواهند کرد. TOPCON بر این عقیده است که مشتریان از این گیرنده های سه گانه استقبال خواهند نمود. دسترسی بالقوه به 80 ماهواره برای نقشه برداران و مهندسان بسیار جالب خواهد بود. در این صورت قابلیتهای این گیرنده ها مخصوصا در مناطق شهری بسیار بالا خواهد رفت. یکی از پایگاههای این سیتم جدید استرالیا خواهد بود که هم اکنون از طرف نقشه برداران و کاربران مختلف تحت فشار است تا شبکه های مرجع خود را به دریافت سیگنالهای GLONASS مجهز نماید. و حتی پیشنهاد شده است تا در اولین زمان ممکن که سیستم گالیله هم به کار می افتد، شبکه مرجع استرالیا به آن هم تجهیز شود.

البته تمام شرکتهای فعال در این زمینه هم از این قضیه استقبال نکرده اند. به عنوان مثال شرکت Trimble اعلام کرده است که تمرکز عمده خود را بر گیرنده های پیشرفته تر GPS خواهد گذاشت و در این مرحله به گیرنده های  Glonass    یا  Galileoتوجه کمتری خواهد نمود.  گیرنده های دریافت سیگنال   L5سیستم GPS که قرار است در آینده ارسال شود  از جمله این تولیدات خواهند بود. Trimble اعلام   کرده است موقعی گیرنده های گالیله را تولید خواهد کرد که این سیستم نیز به حد کاربرد عملی برسد.

به هر حال GNSS یک واقعیت است که هر که زودتر آن را بپذیرد و از آن استفاده کند، از قابلیتهای آن بهره بیشتری خواهد برد.