فضایی شدن کشورها

فضایی شدن کشورها

امروزه همگی می دانیم که حدود 54 سال از عصر فضا و پرتاب اولین ماهواره به فضا توسط روسها می گذرد. به دلیل گستردگی و کاربردهای متعدد این وسیله، کشورها به سرعت به داشتن ماهواره متمایل شده و در طول این سالها سه دسته کشور داریم:

1-      کشورهایی که خود ماهواره می سازند و خود ماهواره را پرتاب می کنند. در این دسته که فعلاً 16 کشور هستند (که تا چند ماه دیگر کشور پاکستان نیز به این جرگه خواهد پیوست)، در قدرت ساخت ماهواره و ارتفاع پرتاب متفاوت می باشد. مثلا 5 کشور نخست قدرت پرتاب تا ارتفاع 35 هزار کیلومتری را برای پرتاب ماهواره های مدار متوقف (geostationary) دارند. بعضی کشورهای مثل رومانی، تایوان، اندونزی، قزاقستان، استرالیا، پاکستان و مالزی نیز در حال تکمیل ماهواره بر های خود بوده و در صف دیگر کشورهای فضایی قرار گرفته اند. همچنین آژانس فضایی اروپا در ابتدا شامل کشورهای سوئد، سوئیس، آلمان، دانمارک، ایتالیا، انگلیس، بلژیک، هلند، فرانسه، اسپانیا و ایرلند بود که امروزه وظیفه پرتاب ماهواره های اتحادیه اروپا را بر عهده دارد.

کشور ما اولین ماهواره بومی خود را با نام سینا1 در سال 2005 ساخت و با پرتاب آن توسط روسیه، به عنوان چهل و پنجمین کشور جهان در قرار دادن اولین ماهواره بومی خود در مدار قرار گرفت. سپس به دلیل همکاری ضعیف چین و روسیه در این زمینه، مجبور شدیم خود به دنبال مراحل ساخت موشک ماهواره باشیم که بلاخره با کمک چند کشور توانستیم با ماهواره بر سفیر 2 قدرت پرتاب تا ارتفاع پایین 250 کیلومتری را پیدا کنیم (چهاردهمین کشور پرتاب کننده موشک ماهواره). در دهه فجر نیز از موتور جدید ماهواره بر سفیر با قدرت پرتاب تا ارتفاع 400 کیلومتری رونمایی شد که گفته می شود تا سال آینده آزمایش خواهد شد. البته ساخت 7 ماهواره بومی (نظیر سینا، امید، ظفر، رصد، فجر، یامهدی، دانشجویی) نیز در کارنامه فضایی ایران قرار دارد.

2-      کشورهایی که خود ماهواره می سازند و به دلایل مختلف (از جمله مقرون به صرفه بودن) ماهواره آنها توسط کشوره ای دیگر پرتاب می شود. در این دسته بیش از 40 کشور قرار دارند بعضی از آنها نظیر افریقای جنوبی، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، کانادا، استرالیا، آرژانتین و مصر که دارای تکنولوژی پرتاب موشک هستند اما تا کنون پرتاب موفقی را تجربه نکرده اند و همچنان ترجیح می دهند ماهواره های بومی خود را توسط کشورهای دیگر پرتاب کنند.

3-      دسته سوم کشورهایی هستند که ماهواره دارند اما ساخت آنها و پرتابشان توسط دیگر کشورها صورت می گیرد. مثلا کشور افغانستان که اولین ماهواره خود را در سال 1989 خرید و توسط روسیه در مدار قرار داد.

لیست کشورها به ترتیب استفاده از اولین موشک بومی آن کشور برای پرتاب ماهواره

ترتیب	کشور	نام ماهواره بر	نام ماهواره	تاریخ پرتاب	محل پرتاب
1	شوروی	اسپوتینگ پی اس	اسپوتینگ 1	4-10-1957	بایکونور- قزاقستان
2	امریکا	جونو1	اکسپلورر 1	1-2-1958	کیپ کاناو رال- فلوریدا
3	فرانسه	دیامانت آ	آستریکس	26-11-1965	هاماگوئر- الجزایر
4	ژاپن	لامبدا- 4 اس	اوسومی	11-2-1970	اوچینورا- ژاپن
5	چین	لونگ مارس 1	دونگ فنگ هونگ 1	24-4-1970	جیونگان- چین
6	انگلیس	بلک کینگ1	پروس پرو ایکس3	28-10-1971	وومرا- استرالیا
7	آژانس فضایی اروپا	آریان 1	کَت 1	24-12-1979	کورو- گویانا
8	هند	اس ال وی	روئینی 1	18-7-1980	سری هاریوکوتا- هند
9	اسرائیل	شاویت	افق 1	19-9-1988	پالاماچیم- اسرائیل
10	عراق	سه مرحله ای	سرمرحله ای	5-12-1989	الانبار- عراق
11	اوکراین	تسیکلون-3	استریلا3	28-9-1991	پلستسک- روسیه
12	روسیه	سایوز- یو	کوس موس 2175	21-1-1992	پلستسک- روسیه
13	کره شمالی	کانگ میونگ سونگ	کانگ میونگ سونگ	31-8-1998	موسودان ری- کره شمالی
14	ایران	سفیر 2	امید	2-2-2009	سمنان- ایران
15	کره جنوبی	کا اس ال وی	اس تی ست 2	25-8-2009	-
16	برزیل	وی اس بی 3	وی اس بی 3	13-12-2010	آلکانترا- برزیل

لیست کشورها به ترتیب پرتاب اولین ماهواره بومی آن کشور (بیشتر این ماهواره ها توسط کشوره های دیگر پرتاب شده است)

ترتیب	نام کشور	نام ماهواره	تاریخ پرتاب
1	شوروی	اسپوتینگ 1	1957
2	امریکا	اکسپلورر 1	1958
3	انگلیس	آریل 1	1962
4	کانادا	آلوتی 1	1962
5	ایتالیا	سان مارکو1	1964
6	فرانسه	آستریکس	1965
7	استرالیا	وری سَت	1967
8	آلمان	آزور	1969
9	ژاپن	اوسومی	1970
10	چین	دونگ فنگ هونگ 1	1970
11	لهستان	اینتر کوس موس 500	1973
12	هلند	آ ان اس	1974
13	اسپانیا	اینتا سَت	1974
14	هند	آریاباتا	1975
15	اندونزی	پالاپا آ1	1976
16	چکوسلوواکی	ماژیون 1	1978
17	بلغارستان	اینترکوس موس 1300	1981
18	برزیل	براسیل سَت آ1	1985
19	مکزیک	مورلوس 1	1985
20	سوئد	ویکینگ	1986
21	اسرائیل	افق 1	1988
22	لوکزامبورگ	آسترا 1 آ	1988
23	آرژانتین	لوسَت	1990
24	پاکستان	بدر 1	1990
25	کره جنوبی	کیت سَت آ	1992
26	پرتغال	پو سَت 1	1993
27	تایلند	تایکام 1	1993
28	ترکیه	ترک سَت 1بی	1994
29	اوکراین	سیچ 1	1995
30	شیلی	فاسَت آلفا	1995
31	مالزی	می سَت	1996
32	نروژ	تور 2	1997
33	فیلیپین	مابوهای 1	1997
34	مصر	نیل سَت 101	1998
35	سنگاپور	اس تی 1	1998
36	تایوان	روک سَت1	1999
37	دانمارک	کرستد	1999
38	افریقای جنوبی	سان سَت	1999
39	عربستان	سعودی سَت	2000
40	امارات عربی	طوریا 1آ	2000
41	موروکو	ماروکو توب سَت	2001
42	الجزایر	ال سَت	2002
43	یونان	هلالس سَت	2003
44	نیجریه	نیجریا سَت 1	2003
45	ایران	سینا 1	2005
46	قزاقستان	قاز سَت	2006
47	بلاروس	بلکا	2006
48	کلمبیا	لیبرتاد 1	2007
49	موریس	راسکوم	2007
50	ویتنام	وینا سَت 1	2008
51	ونزوئلا	ونه سَت	2008
52	سوئیس	سوئیس کوب	2009