کسوف و اظهار نظر عجیب یک استاد بازنشسته

دیروز که به اتفاق دانشجویان مشغول رصد کسوف بودیم، یک استاد دکترای بازنشسته از دانشگاه دولتی ... اظهار نظر عجیبی کرد. وقتی من گفتم در زمان کسوف و خسوف، ماکزیمم نیروی جزر و مدی اتفاق می افتد و می تواند در وقوع زلزله در مناطق مستعد زلزله مؤثر باشد، او گفت:

" این نیروی آنقدر تأثیر دارد که وزن من را تا 300 گرم کم و زیاد کرده و برای همین طلا فروشها هنگام غروب و شب معامله می کنند تا وزن طلا بیشتر از حد واقعیت نشان دهد! "

من هم بررسی زیر رو انجام دادم که دانشجویان نقشه برداری که دستی در ژئودزی دارند و یک محاسبه ساده را می توانند انجام دهند، تا به اشکال اظهار نظر این استاد محترم پی ببرند. اگر وزن را در شتاب 9.8 متر بر مجذور ثانیه (980گال) در نظر بگیرید، آنگاه با تغییر شتاب ناشی از عوامل زیر خواهیم داشت:

1-      به علت 5.4 گال اختلاف شتاب از استوا تا قطب، وزن یک شخص 80 کیلوگرمی در استوا حدود 440 گرم سبک تر از زمانی است که در قطب می باشد.

2-      به علت 0.6 گال اختلاف شتاب از سطح دریا تا ارتفاع 2000 متری (ارتفاع بعضی از شهرها)، وزن یک شخص 80 کیلوگرمی در ارتفاع 2000 متری حدود 50 گرم سبک تر از زمانی است که در کنار دریا می باشد.

3-      به علت 0.28 میلی گال ناشی از ماکزیمم شتاب ثقل حاصل از جزر و مد ماه و خورشید، وزن یک شخص 80 کیلوگرمی در حالت مد، حدود 0.02 گرم سبک تر از زمانی است که در جزر اتفاق می افتد.

هر چند جرم ثابت است و فقط وزن تابع شتاب ثقل است اما از نتایج بالا خود خواهید فهمید که برای وزن معاملات طلا که آنقدر این اثر ناچیز است که به حساب نمی آید. مثلا برای یک مثقال طلا، مقدار اثر ناشی از جزر و مد ماه و خورشید، 0.0000012 گرم خواهدبود!