روش علمی انتخاب کاندیدای اصلح

روش علمی انتخاب کاندیدای اصلح

سید قاسم رستمی و محمد حسین پور

اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت و میبد

چکیده:

در این گفتار سعی شده است در مورد یکی از مهمترین خدماتی که سیستم­های اطلاعات مدیریتی می تواند در زمینه تصمیم گیری درباره موضوعات مختلف به جوامع بشری بدهد، اطلاعاتی هر چند مختصر به خواننده ارائه گردد. موضوع مورد بحث در این نوشتار، آنالیز تصمیم گیری چند معیاری و یا به اختصار MCDA است. هدف از این مقاله، ارائه یک روش علمی برای انتخاب کاندیدای اصلح انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری، بدون هیچگونه پیش فرض به مردم حتی در سطوح پایین علمی ارائه شود. 

 (ادامه مطلب)

مقدمه:

شاید یکی از سخت ترین کارها برای هر یک از افراد در جامعه ما (اعمم از عوام و خواص)، انتخاب یک فرد از بین افراد مورد کاندیدا برای یک سمت می باشد. این موضوع زمانی که دارای یک پشتوانه منطقی و محکمی نباشد، مورد انتقاد منتقدان صورت گرفته و فرد انتخاب کننده از پاسخ به دلایل انتخاب خود طفره می رود. انتخابات ریاست جمهوری از جمله انتخاب هایی است که هر یک از کاندیداها از افراد ارزشی و خدمتگذار برای نظام بوده و کار انتخاب را برای مردم سخت تر می نماید. در این مقاله با ارائه یک روش علمی ساده، به شما کمک خواهیم کرد تا ضمن تعیین یک انتخاب صحیح، برای انتخاب خود یک پشتوانه علمی محکمی تهیه نمایید.

روش آنالیز تصمیم گیری چند معیاره (MCDA):

برخی از مسائل و مشکلات زندگی روزمره در زمینه تصمیم گیری می توانند در ردیف مسائل آنالیز چند معیاری قرار بگیرند که از آن جمله می­توان ارزیابی و انتخاب منابع، استراتژی ها، پروژه ها، پیشنهادات، خط مشی ها و طرحها را نام برد. در مسائل آنالیز چند معیاری، چندین معیار و ملاک به طور همزمان بر روی تعداد محدودی گزینه (Alternative) مورد بررسی قرار گرفته و حالت بهینه انتخاب می شود. اما در حالت کلی گزینه ای که بتواند با همه معیارها مطابق باشد وجود ندارد. روش­های مختلفی برای حل مسائل آنالیز چند معیاری بوجود آمده اند و هر یک از این متدها، مزایا و معایبی دارند که به طور مستقیم به نحوه بدست آوردن اطلاعات از تصمیم گیرنده بستگی دارد. سیستم­های نرم افزاری متعددی نیز برای پشتیبانی از راه حل­های موجود برای آنالیز چند معیاری بوجود آمده اند. برای تصمیم گیری در مورد یک مساله خاص باید مراحل زیر را به ترتیب طی نمود :

v    تشخیص هدف (Objective)

v    تشخیص گزینه ها (Options) ی موجود برای دست یافتن به اهداف

v    مشخص کردن معیارهائی (Criteria) که برای مقایسه این گزینه ها به کار می روند

v    تحلیل گزینه ها

v    تصمیم گیری و انتخاب

v    ارزیابی

برای مثال اگر هدف خرید یک وسیله رفاهی زندگی نظیر خودرو باشد، می توان معیارهای مختلف را نظیر قیمت، کیفیت، سرعت، قدرت، رنگ و ... را در نظر گرفته و تحلیل را روی این پارامترها برای چند خودروی مشخص از چند کارخانه مختلف انجام داد. در انتخابات، کاندیداها مشخص و معیارها و ملاکها انتخاب می شوند و تحلیل روی آنها صورت می گیرد.

تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره معمولاً از یک سیستم وزن دهی نسبی برای معیارهای مختلف استفاده می کنند. نقش اصلی این تکنیکها، کار کردن با حجم زیادی از داده ها و اطلاعات پیچیده به طریقه همگون است که خود انسان ممکن است به تنهائی قادر به تصمیم گیری نباشد. یک خصیصه استاندارد تصمیم گیری چند معیاره، ماتریس عملکرد یا جدول نتیجه (consequence table) می باشد که در آن هر سطر یک گزینه را توضیح می دهد و هر ستون عملکرد گزینه ها در مقابل هر معیار نمایش می دهد.

امتیاز بندی: در این روش، نتیجه مورد انتظار برای هر گزینه در مقابل هر معیار به صورت عددی در یک مقیاس معین به آن نسبت داده می شود. لذا می توان به گزینه هائی که حق تقدم بالائی دارند، امتیاز بیشتر داده و آنهائی که رجحان کمتری دارند امتیاز کمتری را در نظر گرفت. معمولاً مقیاس امتیاز دهی بین 0 تا 100 می باشد که در آن 0 مربوط به گزینه ای با کمترین حق تقدم و 100 مربوط به گزینه ای با بیشترین برتری و تقدم است و بقیه گزینه ها نیز امتیازی بین 0 تا 100 را بدست خواهند آورد. هر چه اطلاعات ما در مورد گزینه های مورد انتخاب کاملتر باشد، در امتیاز دهی می توان بهتر عمل کرد. برای بالا بردن اطلاعات می توان از افراد خبره و منابع معتبر منتشر شده نظیر کتب، مجلات، گزارشات و سالنامه های آماری استفاده نمود. بدیهی است که پیش داوری و اطلاعات ناقص می تواند در امتیاز دهی، باعث ورود خطا شوند. اما زیاد بودن ملاکهای انتخاب، در نهایت درصد خطا را کم خواهد کرد.

انتخاب ملاکها: در وهله اول باید تعدادی از پارامترهای مهم را برای فرد مورد انتخاب برای یک مسئولیت مورد نظر در نظر گرفت. این پارامترها می تواند بر اساس وظایف مشخص شده مسئول در قانون مشخص گردند. قانون اساسی وظایف اصلی رئیس جمهور را در اصول 114 تا 142 قانون اساسی مشخص  کرده است. در ذیل برای کمک به خواننده، بعضی ملاک­های انتخاب یک رئیس جمهور بر اساس قانون و بر اساس یک مدیر در سطح بالا، ارائه شده است:

رجل مذهبی و سیاسی، مدیر و مدبر، درای حسن سابقه، مؤمن و متعقد به نظام و مذهب رسمی، وقف خدمت به مردم، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت، پرهیز از خودکامگی، حمایت از آزادی و حرمت اشخاص، حراست از مرزها و استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رفع بیکاری، آموزش و پرورش رایگان، محرومیت زدایی، صداقت، پاسخگویی، قدرت بیان، سلامت جسمی و روانی، قانون گرایی، کنترل و نظارت، توانایی مدیریت علمی، آینده نگری، انتخاب شایسته وزرا، سفرا و استانداران، تحصیلات مناسب، سن و ... .

تشکیل ماتریس عملکرد: در اینجا توصیه می شود برای رسیدن به نتیجه منطقی، در ستونها نام کاندیداها را قرار داده و در ردیف­ها هر یک از ملاکهای مورد علاقه خود را قرار دهید. به طور مثال می توان از جداول زیر استفاده نمایید. با تحقیق و پژوهش، می توان قدرت کاندیداها را برای هر ملاک اولویت بندی نموده و به آنها امتیاز مناسب را بدهید. به عنوان مثال برای امتیاز دهی به بعضی از این ملاکها می توانید به اطلاعات شخصی و اجرایی هر کاندیدا که به پیوست مقاله آمده است، مراجعه نمایید. در نهایت جمع امتیاز و متوسط امتیاز هر کاندیدا را بدست آورده و بهترین فرد را بر اساس کلیه پارامترها مورد نظر، انتخاب نمایید.

جدول خالی از ماتریس آنالیز تصمیم گیری چند معیاره برای انتخاب کاندیدای اصلح ریاست جمهوری

ملاک و معیار	محمود احمدی نژاد	محسن رضایی	مهدی کروبی	میرحسین موسوی
میزان تحصیلات
ارتباط رشته با مسئولیت
سن کاندیدا
سلامت جسمی و روانی
صداقت و راستگویی
مردمی بودن
پاسخگو بودن
قدرت بیان و سخنرانی
سابقه مدیریت اجرایی کلان
سابقه مدیریت اجرایی خُرد
محرومیت زدایی
آموزش و پرورش رایگان
توانایی مدیریت علمی
اعتقاد به نظام
خدمت رسانی به مردم
ترویج دین و اخلاق
پشتیبانی از حق و عدالت
پرهیز از خودکامگی
حمایت از آزادی قانونی
حراست از مرزهای سیاسی
حراست از مرزهای اقتصادی
حراست از مرزهای فرهنگی
رفع مشکل اساسی جوانان
توجه به قوانین و مقررات
اقتدار در سیاست خارجی
استفاده از دانش نخبگان
توجه و تحمل منتقدان
جمع امتیاز

پیوست

زندگی نامه محمود احمدی نژاد: در سال 1335 در روستای ارادان از شهرستان گرمسار، چشم به جهان گشود و از یک سالگی به همراه خانواده در تهران اقامت گزید. وی تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در تهران گذراند و در سال 1354 با کسب رتبه 132 کنکور سراسری گزینش دانشجو، تحصیلات خود را در رشته مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت آغاز کرد. در سال 1365 در مقطع کارشناسی ارشد همان دانشگاه پذیرفته شد و در سال 1368 به عضویت هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت در آمد. در سال 1376موفق به دریافت مدرک تحصیلی دکترای مهندسی و برنامه ریزی حمل و نقل از دانشگاه علم و صنعت گردید. طی سال های تدریس در این دانشگاه و تدوین مقالات و پژوهش های متعدد علمی، راهنمایی ده ها پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در زمینه های مختلف مهندسی عمران، راه و حمل و نقل و مدیریت ساخت را بر عهده داشته است. وی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با شرکت در مجالس مذهبی و سیاسی وارد فضای سیاسی جامعه شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به حضور در دانشگاه از پایه گذاران انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران بود و در دوران جنگ تحمیلی به عنوان داوطلب بسیجی در قسمت های متعدد جبهه به ویژه مهندسی رزمی به خدمت پرداخت.وی متاهل و دارای سه فرزند (دو پسر و یک دختر) می‌باشد. مهمترین مشاغل وی عبارتند از:

•   فرماندار ماکو و خوی
•   مشاور استاندار کردستان، مشاور فرهنگی وزیر فرهنگ و آموزش عالی در سال 1372
•   استاندار اردبیل در سال های 1372 تا 1376
•   شهردار تهران از سال 1382 تا 1384
•   رئیس جمهور ایران در دوره نهم از سال 1384 تا 1388

 •  عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت از سال 1368 تا کنون
•   روزنامه نگاری و مدیر مسوول روزنامه همشهری و راه اندازی همشهری محله، مسافر، دیپلماتیک، جوان، ماه و ضمیمه اندیشه، دانشجو و ...
•   موسس و عضو انجمن تونل ایران، عضو انجمن مهندسین عمران ایران
•   عضو اولین شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران
•   عضو اولین شورای مرکزی اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان دانشگاه ها و موسسات آموزش و عالی کشور

-----------------------------------------------------------------------------------------------

زندگی نامه محسن رضایی: وی در شهریور ۱۳۳۳ و در هنگام کوچ پائیز عشایر بختیاری در خانواده ای مذهبی و دوستدار اهل بیت به دنیا آمد. دوران کودکی و نوجوانی را در شهر نفتخیز مسجدسلیمان گذراند. به کمک چند تن از همسالانش، انجمن مذهبی «دین و دانش» را در مسجد جامع چشمه علی بنیان نهاد. پس از به پایان رساندن تحصیلات ابتدایی و بخشی از تحصیلات متوسطه در دبیرستان سینای مسجدسلیمان، با رتبه نهم در آزمون ورودی هنرستان صنعتی شرکت ملی نفت ایران در اهواز پذیرفته شد و در سال ۱۳۴۸ به این شهر هجرت نمود. مبارزه سیاسی فرهنگی با رژیم شاه را از ترم دوم هنرستان صنعتی آغاز نمود. در حالی که خود را برای شرکت در کنکور دانشگاه ها آماده می کرد، در رابطه با این فعالیت های سیاسی توسط ساواک اهواز بازداشت شد و مورد شکنجه و بازجویی قرار گرفت. در سال ۱۳۵۲ و در ۱۷ سالگی، پس از تحمل پنج ماه زندان انفرادی و یک ماه حبس در بند عمومی زندان آخراسفالت اهواز، توانست همزمان با تکمیل تحصیلات خود در هنرستان صنعتی شرکت ملی نفت ایران، اقدام به گسترش تشکیلات اولیه نماید. این حرکت روبه رشد پس از برقراری ارتباط با مبارزان شهرهای خرمشهر، دزفول و تهران، منجر به تشکیل یک گروه منسجم با مشی پارتیزانی و چریکی گردید که با الهام از آیات ۱۷۲ و ۱۷۳ سوره مبارکه صافّات، جمعیت منصورون نامیده شد.

درسال ۱۳۵۳ پس از قبولی در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت به تهران آمد و در محله نارمک ساکن شد. در همین سال ازدواج نمود و در کنار مبارزه و تحصیل دانش، در بخش مهندسی «طراحی پایه» کارخانجات ارج و ایران تایر، مشغول به کار شد. در فاصله سال های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ به کادرسازی و گسترش تشکیلات جمعیت منصورون همت گمارد تا شاخه های تشکیلات در ۷ استان و ۱۷ شهرستان مهم کشور راه اندازی گردد. در سال ۱۳۵۸ که به پیشنهاد استاد شهید مرتضی مطهری، ۷ گروه مسلح مسلمان با یکدیگر ادغام شدند تا بازوی مسلحی برای حفاظت از انقلاب نوپای اسلامی باشند، او از سوی گروه منصورون به عضویت شورای مرکزی «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی» در آمد.

•   تأسیس واحد اطلاعات و بررسی سیاسی در سپاه (1358)

•   فرمانده کل سپاه پاسداران از سال 1360 تا سال 1376

•   طرح ریزی سازمان رزم سپاه در سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی
•   تأسیس دانشگاه امام حسین و دانشگاه بقیه الله

•   کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه تهران در رشته اقتصاد و پول به ترتیب در سال 1371 و 1379

•   دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال 1376 تا کنون

•   مسئول اداره کمیسیون اقتصاد کلان در مجمع تشخیص مصلحت نظام

•   مسئول کمیسیون تخصصی سند چم انداز 20 ساله، سیاستهای کلی نظام و سیاستهای اصل 44 قانون اساسی

-----------------------------------------------------------------------------------------------

زندگی نامه مهدی کروبی: متولد 1316 در شهر الگودرز. در سال 1333 در قم تحصیلات حوزوی را شروع کرد. سپس در سال 1343 تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته الهیات در دانشگاه تهران شروع کرد. به دلیل دستگیری های متعدد و زندگی مخفی، تحصیلات لیسانسش در سال 1351 به پایان رسید. در سال 1344 بعد از انجام سخنرانی در شهرهای آبادان و کرمانشاه دستگیر و پس از چند روز بازداشت، از آن شهرها اخراج شد. در ابتدای سال 1345 و به دنبال برخی تحرکات در قم، آیت الله منتظری و تعداد دیگری از روحانیون دستگیر شدند و حکم بازداشت او نیز صادر شد. وی مخفیانه از کشور خارج و به نجف رفت. در اوایل زمستان همان سال پس از بازگشت به ایران دستگیر و بعد از چند روز بازداشت به گنبد کاووس تبعید شد. بعد از بازجویی ها و شکنجه های زیاد به زندان قزل قلعه منتقل که در آنجا با آقایان رفسنجانی، مرحوم ربانی شیرازی، (دکتر) شریعتی، فهیم کرمانی و مرآتی هم زندان بود. طولانی ترین بازداشتش به مدت بیش از سه سال که در سال 1353 آغاز و در اواخر سال 56 به پایان رسید. از کسانی که در دانشگاه با وی هم دوره بودند، آقایان ناطق نوری، سید محمد خامنه ای، محقق داماد، سید ابوالفضل شفایی، جلیلوند و معراجی بودند. 4 فرزند پسر نتیجه زندگی مشترک مهدی کروبی با فاطمه کروبی است.

•   سرپرست کمیته امداد امام خمینی

•   ریاست بنیاد شهید انقلاب از سال 1358 تا 1371

•   نمایندگی امام در حج از سال 1364 تا 1369

•   نماینده مردم الیگودرز در اولین دوره مجلس شورای اسلامی

•   نماینده مردم تهران در دومین، سومین و ششمین دوره مجلس شورای اسلامی

•   تأسیس و عضویت در مجمع روحانیون مبارز در سال 1376

•   ریاست مجلس سوم و ششم

•   عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام

-----------------------------------------------------------------------------------------------

زندگی نامه میرحیسن موسوی: متولد خامنه در سال 1320 است. وی کاسب زاده آذری است. دارای مدرک فوق لیسانس در رشته مهندسی معماری است. وی عنوان آخرین نخست وزیر نظام جمهوری اسلامی ایران (پس از بازرگان، رجایی، باهنر و مهدوی کنی) است که پس از اتمام دوره خدمتش در این منصب، به عالم هنر بازگشت. او که مدرکش را در بهار سال 48 از دانشگاه ملی (شهید بهشتی) در رشته معماری و شهرسازی اخذ کرد. طرح اداره مرکزی آب و فاضلاب اصفهان را در سال 1348 نوشت و تا سال 50 آن را اجرا کرد. از آثار معماری وی می توان به طراحی ساختمان مزار شهدای هفت تیر، طرح مرکز مطالعات، طرح دانشگاه شاهد، طرح تکیه شهدای اصفهان، طرح بنای یادبود شهید خرازی، طرح مجموعه فرهنگی تجاری بین‌الحرمین شیراز و طراحی سایت دانشگاه علامه طباطبایی در سالهای دهه دوم انقلاب اشاره کرد. 2 فرزند نتیجه زندگی مشترک میرحسین موسوی با زهرا رهنورد است. از جمله مسئولیتهای اجرایی وی عبارت است از:

•   عضو شورای انقلاب اسلامی 1359-1358، عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی 1361-1357

•   رئیس دفتر سیاسی و قائم مقام دبیر کل حزب جمهوری اسلامی 1360-1358

•   سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی 1360-1358

•   وزیر امور خارجه 1361-1360

•   نخست وزیر، رئیس شورای اقتصاد و رییس بنیاد مستضعفان 1368-1360

•   رئیس ستاد انقلاب فرهنگی و رئیس ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح از 1360

•   عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه دارد-1368

•   عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی ادامه دارد-1375

•   مشاور سیاسی و مشاور عالی رییس جمهور 1384-1368

•   رییس شورای هنر و رئیس فرهنگستان هنر - ادامه دارد-1378

•   فعالیت های دانشگاهی:

موسوی در دانشگاه تربیت مدرس تدریس کرده و در دیگر دانشگاه ها نیز به شکل پراکنده تدریس هایی داشته است. در این سالها رساله های بسیاری را راهنمایی کرده که شامل 6 مورد استاد مشاور و راهنمای کارشناسی ارشد و 9 مورد استاد راهنما و مشاور دوره دکتری می باشد.

       •   کتاب ها و تالیفات:

موسوی که در سالهای 58 تا 60 سرمقاله های روزنامه جمهوری اسلامی را می نوشت، آثار مکتوب بسیاری در حوزه فرهنگ و سیاست دارد، از جمله « فرهنگ و واژگان علوم سیاسی در اسلام » انتشارات قلم 1356، «تحلیلی بر دو مفهوم قرآنی» انتشارات قلم 1356، « پنج گفتار دربارة انقلاب و جامعه» تألیف دفتر نشر فرهنگ اسلامی1377-1375