در انتظار ثبت رکوردهای جدید هلال ماه
1- مقدمه
بیشتر کسانیکه با رؤیت هلال ماه آشنا می شوند و در این راه باقی می مانند، علاقه خاصی به ثبت رکوردهای جدید در رؤیت هلال ماه دارند. شاید همین امید و هدف باعث شده تا افراد زیادی را با سابقه های طولانی در ایران و جهان بشناسیم. رکوردهای هلال ماه به یکی و دو پارامتر محدود نمی شود و با توجه به بیش از 16 نوع رصد هلال ماه (از نظر زمان رصد) و بیش از 8 پارامتر مختلف رؤیت پذیری هلال، بیش از 128 رکورد برای رؤیت پذیری هلال ماه وجود دارد! و سن هلال تنها یکی از این رکوردها برای انواع هلال است.
هلال صفر 1428 (9 اسفند 1384) با رصد 4 گروه رصدی در کشور، از هلالهایی است که با رؤیت آن چند رکورد جدید به ثبت رسید و خاطره آن برای بسیاری از گروه ها هنوز به یادگار مانده است. 25 خرداد 1386 نیز ایران صحنه رقابتی سالم برای کسب رکوردها و افتخارات جدید خواهد بود. به علت اهمیت این رصد در ابعاد مختلف، از جمله سن، جدایی، ضخامت و فاز پایین، در این نوشتار به بررسی همه جانبه آن پرداخته میشود.
2- مشخصات کلی هلال
زمان رصد این هلال، غروب روز جمعه 25 خرداد 1386 برابر با 15 ژوئن 2007 میلادی است . خلاصه پارامترهای این هلال برای مرکز ایران به مختصات تقریبی طول 54 درجه و عرض32 درجه در زیر نشان داده شده است:
زمان مقارنه |
ساعت 6 و 44 دقیقه روز جمعه 25 خرداد 1386 |
محاسبات در لحظه غروب خورشید در مرکز ایران | ||
1 |
فاصله ماه تا زمین |
369680 کیلومتر |
2 |
غروب خورشید |
19 و1 دقیقه |
3 |
غروب ماه |
19 و 43 دقیقه |
4 |
مکث ماه |
42 دقیقه |
5 |
آزیموت ماه |
298 درجه و 36 دقیقه |
6 |
آزیموت خورشید |
298 درجه و 24 دقیقه |
7 |
اختلاف آزیموت |
0 درجه و 12 دقیقه |
8 |
ارتفاع ماه |
6 درجه و 30 دقیقه |
9 |
اختلاف ارتفاع ماه و خورشید |
7 درجه و 20 دقیقه |
10 |
جدایی زاویه ای |
7 درجه و 20 دقیقه |
11 |
سن هلال |
12 ساعت و 17 دقیقه |
ï بر اساس رصدهای قبلی انجام شده خصوصاً رصد صفر 1428وضعیت رؤیت پذیری هلال به شرح زیر خواهد بود: رؤیت پذیری این هلال با تلسکوپهای 14 و 16 اینچ از افغانستان و جنوب غربی پاکستان شروع می شود و در ایران اولین نقاط در جنوب شرق با تلسکوپهای بزرگتر از 8 اینچ گشودگی احتمال رؤیت دارند. در بقیه نقاط ایران ابزار مناسب با توجه به شکل و جدول زیر صورت می گیرد:
جدول خطوط رؤیت پذیری هلال جمادی الثانی 1428
ناحیه |
گشودگی ابزار |
نقاط داخل این ناحیه |
A |
بیش از 200 میلیمتر |
بیرجند، کرمان، زاهدان، زابل، سراوان، چابهار، بندرعباس |
B |
150 میلیمتر |
مشهد، سبزوار، طبس، سیرجان، یزد، بوشهر و شیراز |
C |
120 میلیمتر |
بجنورد، ساری، سمنان، تهران، قم، اصفهان، اهواز و دزفول |
D |
100 میلیمتر |
قزوین، رشت، زنجان، خرم آباد، همدان، کرمانشاه، سنندج، ساوه و ایلام |
E |
80 میلیمتر |
تبریز،ارومیه، اردبیل، پارس آباد، میانه و مهاباد |
F |
70 میلیمتر |
ماکو |
خطوط رؤیت پذیری هلال جمادی الثانی 1428 بر اساس رصدهای قبلی
در نقشه فوق، نقاطی که در شرق مرز بین دو ناحیه رؤیت پذیری قرار می گیرند (مثل اصفهان)، بهتر است از ابزار های قوی تر استفاده نمایند تا بتوانند راحت ترهلال را رؤیت نمایند. با توجه به مدت زمان مکث زیاد این هلال (37 دقیقه در جنوب شرق تا 50 دقیقه در شمال غرب)، احتمال رؤیت این هلال تا 10 دقیقه بعد از غروب خورشید، بعید به نظر می رسد. زیرا این مدت مکث زیاد، فرصت زیادی را برای کم شدن روشنایی شفق و تاریک شدن هوا از ما می گیرد.
1- کسانیکه به دنبال رکودرد سن هلال هستند، توجه داشته باشند که با توجه به سختی رؤیت این هلال در جنوب شرق کشور، شکستن سن هلال کمتر از 11:40 (رکورد آقای قاضی میرسعید) دقیقه بعید به نظر می رسد. حتی پشت سر گذاشتن سن 12:07 (رکورد آقای استم) و سن 12:15 (رکورد آقای موحد نژاد) در مناطق جنوب شرق استان سیستان و بلوچستان و کرمان کاری دشوار و سختی خواهد بود. اما برای این هلال می توان در منطقه جنوب کرمان (مثلاً بافت) با یک ابزار مناسب (بزرگتر از 8 اینچ) به رکورد سوم یا چهارم سن هلال دست یافت. اگر گروه ها در سراسر ایران، خصوصاً مناطق خراسان، یزد و اصفهان و فارس موفق به رؤیت هلال شوند، رکوردهای پنجم به بعد را به ثبت خواهند رساند. این هلال می تواند موقعیت خوبی برای کسانی باشد که میخواهند به رکورد سن 13 ساعت در مناطق شمال غرب با یک ابزار متوسط مثل دوربینهای دوچشمی 100*25 و 80*20 برسند. در اینجا جدول آخرین رکوردهای سن هلال با چشم مسلح برای مقایسه بیان می شود:
|
نام یا گروه |
تاریخ |
طول |
عرض |
ارتفاع |
سن |
جدایی |
ابزار |
1 |
سید محسن قاضی میرسعید |
7-9-2002 |
31:04 |
56:28 |
2110 |
11:40 |
7:30 |
150*40 |
2 |
جیمز استم |
20-1-1996 |
32:18 |
111:00 |
730 |
12:07 |
7:42 |
8 اینچ |
3 |
علیرضا موحد نژاد |
19-8-2001 |
29:30 |
56:48 |
2700 |
12:15 |
7:36 |
150*40 |
4 |
پی یِر شوار |
20-1-1996 |
32:48 |
113:18 |
100 |
12:33 |
7:54 |
10 اینچ |
5 |
دانا پاچیک |
20-1-1996 |
32:24 |
118:06 |
1740 |
12:50 |
8:00 |
80*11 |
6 |
کلینت باخ |
24-5-1990 |
35:30 |
83:30 |
1700 |
13:04 |
7:54 |
12 اینچ |
7 |
روبرت ویکتور |
5-5-1989 |
42:42 |
84:30 |
270 |
13:28 |
8:18 |
دوچشمی |
8 |
گروه فسا و کرمان |
28-2-2006 |
29:06 |
56:59 |
؟ |
13:44 |
7:18 |
8 و 14 اینچ |
9 |
دان پیرس |
5-5-1989 |
30:18 |
97:54 |
180 |
13:47 |
8:30 |
دوچشمی |
10 |
کانون امام زمان دولت آباد |
28-2-2006 |
31:37 |
51:44 |
2500 |
14:10 |
7:34 |
150*40 |
11 |
مرکز نجوم شهر رضا |
28-2-2006 |
32:00 |
51:52 |
2300 |
14:18 |
7:38 |
120*20 |
12 |
گروه شفق نجف آباد |
28-2-2006 |
32:31 |
51:12 |
2338 |
14:25 |
7:42 |
120*20 |
13 |
موران |
15-4-1972 |
35:05 |
117:06 |
؟ |
14:42 |
8:39 |
دو چشمی |
14 |
بایدا |
25-5-1990 |
31:36 |
110:30 |
؟ |
14:49 |
8:36 |
دو چشمی |